Trong vài năm trở lại đây, du học nghề tại Đức trở thành một lựa chọn rất thực tế cho lao động trẻ Việt Nam: vừa được đào tạo nghề bài bản, vừa có lương trợ cấp trong thời gian học, miễn học phí và có cơ hội làm việc – định cư lâu dài tại một trong những nền kinh tế mạnh nhất châu Âu.

Đằng sau con đường này là hệ thống đào tạo nghề kép (Ausbildung) đặc trưng của Đức, được chính phủ công nhận và dành riêng một loại thị thực riêng cho mục đích đào tạo nghề. Để tham gia chương trình đào tạo nghề tại Đức,  ứng viên Việt cần có bằng cấp phổ thông, trình độ tiếng Đức phù hợp, một vị trí học nghề cụ thể và – nếu đến từ nước thứ ba – một loại visa tương ứng.

Bài viết này sẽ tổng hợp và hệ thống lại khái niệm du học nghề Đức, điều kiện, hồ sơ, lộ trình chuẩn và yêu cầu chứng minh tài chính, đồng thời cho thấy chương trình này phù hợp với nhóm ứng viên nào – dưới góc nhìn chuyên môn và pháp lý.

1 ,Du học nghề Đức là gì?

Du học nghề Đức là việc bạn sang Đức tham gia một chương trình đào tạo nghề chính quy (Berufsausbildung/Ausbildung):

• Chương trình có thể là đào tạo nghề kép: vừa học lý thuyết tại trường nghề, vừa thực hành tại doanh nghiệp và nhận lương trợ cấp.
• Kết thúc khóa học, bạn nhận được bằng nghề được nhà nước Đức công nhận, đủ điều kiện làm việc trong ngành nghề đó tại Đức; nhiều ngành còn có giá trị trong toàn EU.

Theo Luật Cư trú Đức (Aufenthaltsgesetz) và các hướng dẫn cho người nước thứ ba, để được cấp giấy phép cư trú cho mục đích đào tạo nghề, ứng viên phải:

• Có chỗ học nghề cụ thể tại doanh nghiệp hoặc trường nghề ở Đức.
• Chứng minh có trình độ tiếng Đức đủ để theo học.
• Chứng minh được khả năng tự trang trải chi phí sinh hoạt

Với ứng viên Việt Nam, đây là con đường học nghề – đi làm – hội nhập rõ ràng, hợp pháp và được luật Đức bảo vệ.

2, Điều kiện cơ bản để du học nghề tại Đức

2.1. Trình độ học vấn

Make it in Germany nêu rõ: để tham gia đào tạo nghề tại Đức, bạn cần có bằng tốt nghiệp phổ thông (secondary school-leaving qualification) tương đương với một trong các bậc tốt nghiệp của hệ thống Đức.

2.2. Độ tuổi

Luật Đức không quy định cứng giới hạn tuổi cho visa đào tạo nghề. Tuy nhiên, trong thực tiễn:

• Phần lớn doanh nghiệp và trường nghề ưu tiên ứng viên trong độ tuổi khoảng 18–30/35.
• Một số ngành (đặc biệt điều dưỡng) chấp nhận ứng viên lớn tuổi hơn, có nơi tới khoảng 40 tuổi, nếu hồ sơ và sức khỏe phù hợp.

Vì vậy, khoảng 17–35 tuổi là dải tuổi “đẹp” được nhiều chương trình du học nghề tại Đức áp dụng cho ứng viên Việt Nam – còn giới hạn cụ thể phụ thuộc từng ngành và đối tác tiếp nhận.

2.3. Trình độ tiếng Đức

Tiếng Đức là điều kiện bắt buộc.

Theo hướng dẫn chính thức của Cơ quan Ngoại giao Đức và checklist visa du học nghề tại Việt Nam (bản cập nhật 01/2025), ứng viên cần có chứng chỉ tiếng Đức tối thiểu trình độ B1, từ một trong các tổ chức khảo thí được công nhận (Goethe-Institut, telc, ÖSD, TestDaF, ECL…).

Một số trường hợp ngoại lệ:

• Nếu chương trình có khóa tiếng Đức chuẩn bị tại Đức trước khi vào học nghề, trình độ tiếng ban đầu có thể thấp hơn, nhưng vẫn phải có chứng chỉ tương ứng và giấy tờ chứng minh khóa học.

Đáng lưu ý: chương trình du học nghề Đức không yêu cầu chứng chỉ IELTS; cơ quan Đức tập trung vào tiếng Đức, trừ khi một trường cụ thể có yêu cầu riêng.

2.4. Sức khỏe và lý lịch

Như các loại visa dài hạn khác, ứng viên cần:

• Sức khỏe đủ để học nghề và làm việc trong lĩnh vực đã chọn (trong thực tế thường có giấy khám sức khỏe tổng quát theo yêu cầu của đối tác/visa).
• Lý lịch rõ ràng, không thuộc các trường hợp bị cấm nhập cảnh Schengen.

Các yêu cầu này thể hiện trong các mục về lý lịch, giấy tờ nhân thân và bảo hiểm trong hướng dẫn visa đào tạo nghề dành cho người nước thứ ba.

>>> Xem thêm: PSI – Kiến tạo giải pháp, dẫn đầu tương lai

3, Hồ sơ du học nghề Đức cần chuẩn bị

Từ hướng dẫn của Bộ Ngoại giao Đức và checklist VFS cho diện visa học nghề, một bộ hồ sơ chuẩn thường bao gồm các nhóm giấy tờ sau:

3.1. Nhóm giấy tờ cá nhân

• Hộ chiếu còn hạn, có ít nhất 2 trang trống.
• Ảnh hộ chiếu sinh trắc học theo chuẩn.
• Tờ khai xin thị thực quốc gia (VIDEX), điền đầy đủ, in và ký.

3.2. Bằng cấp, chứng chỉ, lý lịch

• Bằng tốt nghiệp THPT; nếu có, nộp thêm bằng nghề, cao đẳng, đại học.
• Học bạ, bảng điểm tương ứng.
• CV (Lebenslauf) bằng tiếng Đức, trình bày theo dòng thời gian liên tục.
• Thư động lực (Motivationsschreiben), giải thích lý do chọn ngành, sự liên quan với quá trình học – làm trước đây và định hướng sau khi tốt nghiệp.

3.3. Giấy tờ về đào tạo nghề tại Đức

• Hợp đồng đào tạo nghề thực hành (Ausbildungsvertrag) với doanh nghiệp tại Đức, có đầy đủ chữ ký, con dấu, nêu rõ mức trợ cấp, thời gian đào tạo, điều kiện làm việc.
• Bằng chứng về đào tạo lý thuyết tại trường nghề: hợp đồng với trường, giấy xác nhận giữ chỗ, xác nhận đăng ký, hoặc xác nhận từ Phòng Công nghiệp & Thương mại/Phòng Thủ công nghiệp.
• Tài liệu “Tuyên bố về quan hệ lao động” (Erklärung zum Beschäftigungsverhältnis) do doanh nghiệp đào tạo điền theo mẫu.

3.4. Tiếng Đức, tài chính, sức khỏe, visa

• Chứng chỉ tiếng Đức (thường tối thiểu B1, từ đơn vị được công nhận; chứng chỉ không quá 12 tháng tại thời điểm nộp hồ sơ).
• Giấy tờ chứng minh tài chính (chi tiết phần 5 bên dưới).
• Bảo hiểm y tế cho giai đoạn đầu tại Đức.
• Giấy khám sức khỏe (nếu được yêu cầu bởi cơ quan tiếp nhận/đối tác).

4, Lộ trình tiêu chuẩn để đi du học nghề Đức

Dưới góc nhìn thực tế hồ sơ Việt Nam, một lộ trình tương đối “chuẩn” thường gồm các bước:

1. Tìm hiểu ngành nghề và chương trình
   Ứng viên cần xác định mình phù hợp với ngành nào: bếp, nhà hàng – khách sạn, điều dưỡng, kỹ thuật, sản xuất, chế biến thực phẩm,…
2. Học tiếng Đức tại Việt Nam
   Mục tiêu tối thiểu là B1, tốt hơn nếu đạt đến B2 với những ngành cần giao tiếp nhiều.
3. Chuẩn bị hồ sơ và phỏng vấn với trường/đối tác Đức
   • Chuẩn bị CV, thư động lực, scan bằng cấp, chứng chỉ.
   • Tham gia phỏng vấn online với doanh nghiệp hoặc trường nghề tại Đức.
4. Nhận hợp đồng đào tạo nghề (Ausbildungsvertrag)
   Khi được chấp nhận, hai bên ký hợp đồng đào tạo, trong đó ghi rõ thời gian, mức trợ cấp, địa điểm, điều kiện làm việc.
5. Hoàn thiện hồ sơ và nộp visa đào tạo nghề
   Hồ sơ nộp theo checklist mới nhất từ Đại sứ quán Đức/VFS Global.
6. Nhập cảnh Đức và bắt đầu chương trình
   Sau khi được cấp visa, ứng viên sang Đức, đăng ký địa chỉ, làm việc với cơ quan ngoại kiều (Ausländerbehörde) để cấp thẻ cư trú và bắt đầu khóa đào tạo nghề.
7. Học nghề trong 2–3 năm, sau đó chuyển sang đi làm chính thức
   Hoàn thành Ausbildung thường mất 2–3 năm, tùy ngành và chương trình. Khi tốt nghiệp, người học có thể xin giấy phép cư trú để tìm việc và sau đó chuyển sang diện lao động tay nghề nếu có việc làm phù hợp.

5. Du học nghề Đức có phải chứng minh tài chính không?

Về nguyên tắc, luật Đức yêu cầu người xin giấy phép cư trú cho mục đích đào tạo nghề phải có “secure livelihood” – đảm bảo được chi phí sinh hoạt trong thời gian ở Đức.

Theo checklist visa du học nghề 01/2025 dành cho Việt Nam:

• Trong thời gian học nghề, ứng viên phải có ít nhất 990 euro/tháng (chưa trừ chi phí).
• Nếu mức lương, trợ cấp ghi trong hợp đồng đào tạo thấp hơn mức này, ứng viên phải chứng minh có đủ tiền để bù phần chênh lệch, bằng tài khoản phong tỏa (Sperrkonto) hoặc, trong một số trường hợp đặc biệt, bằng giấy cam kết bảo lãnh (Verpflichtungserklärung).
• Nếu được hỗ trợ ăn ở miễn phí hoặc được trợ giá, giá trị này sẽ được tính khi cơ quan Đức đánh giá điều kiện tài chính.

Cùng với đó, mức tiền tối thiểu trong tài khoản phong tỏa dành cho nhiều diện lưu trú tại Đức (đặc biệt là sinh viên) hiện được cập nhật ở khoảng 992 euro/tháng, tương đương 11.904 euro/năm từ năm 2025, theo các nhà cung cấp dịch vụ tài khoản phong tỏa lớn được dẫn trên nhiều cổng thông tin dành cho du học sinh.

>>> Xem thêm: Văn hóa làm việc tại Đức: Ứng viên Việt cần chuẩn bị những gì?

6, Du học nghề Đức phù hợp với những đối tượng nào?

Du học nghề tại Đức đặc biệt phù hợp với những đối tượng sau:

• Muốn đi nước ngoài với tổng chi phí đầu tư ban đầu hợp lý,
• Muốn có lương ngay trong thời gian học để chủ động hơn về tài chính và không phụ thuộc hoàn toàn vào gia đình.
• Mong muốn sớm có một nghề ổn định, được đào tạo bài bản theo chuẩn châu Âu, có giá trị lâu dài.
• Có khả năng theo đuổi tiếng Đức một cách nghiêm túc, chấp nhận vài năm đầu sẽ vất vả để đổi lại con đường nghề nghiệp rõ ràng.

Với nhóm lao động trẻ tại Việt Nam, đây là con đường thích hợp nếu bạn thực sự muốn xây dựng cuộc sống và sự nghiệp lâu dài tại Đức, chứ không chỉ “đi thử vài năm cho biết”.

7, Vai trò của PSI trên hành trình du học nghề Đức?

Với vai trò là một đơn vị tập trung vào giải pháp nghề nghiệp và hội nhập tại Đức cho người lao động Việt Nam, PSI hướng đến việc:

• Giải thích rõ ràng bản chất pháp lý của du học nghề Đức, loại visa, quyền lợi và nghĩa vụ của từng diện.
• Tư vấn định hướng ngành nghề phù hợp với nền tảng học vấn, kinh nghiệm làm việc và mục tiêu cá nhân.
• Phối hợp với các đối tác tại Đức để tìm kiếm và chuẩn bị vị trí học nghề phù hợp (Ausbildung), đảm bảo chương trình nằm trong khung pháp lý, có hợp đồng đầy đủ.
• Hỗ trợ ứng viên chuẩn hóa hồ sơ: dịch thuật, công chứng, hợp pháp hóa, hoàn thiện CV, thư động lực theo tiêu chuẩn Đức.
• Hỗ trợ từng bước trong quy trình xin visa du học nghề, từ chuẩn bị giấy tờ đến giải thích các yêu cầu về tài chính, bảo hiểm.
• Cung cấp thông tin và hỗ trợ cơ bản trong giai đoạn sinh sống tại Đức: đăng ký địa chỉ, làm việc với cơ quan ngoại kiều, làm quen môi trường sống và làm việc.

Mục tiêu của PSI không chỉ là giúp bạn đến được nước Đức, mà còn là giúp bạn đứng vững tại Đức – với một nghề nghiệp rõ ràng, lộ trình pháp lý minh bạch và khả năng phát triển bền vững trong tương lai.

>>> Xem thêm: Hợp tác quốc tế mới – Cơ hội làm việc tại Đức cho sinh viên Khoa Công nghệ thực phẩm